Yapay Zeka ve Telif: Anthropic Lehine Adil Kullanım Kararı
Yapay Zeka ve Telif: Anthropic Lehine Adil Kullanım Kararı
ABD'de federal yargıç William Alsup, yapay zeka şirketi Anthropic'in yapay zeka modellerini yayımlanmış kitaplarla yazarların izni olmadan eğitmesinin yasal olduğuna karar verdi. Bu karar, yapay zeka şirketlerinin telif hakkıyla korunan materyalleri yapay zeka modellerini eğitmek için kullanırken "adil kullanım" doktrinine dayanabileceği yönündeki iddialarına mahkemeler tarafından ilk kez resmiyet kazandırıyor.
Bu karar, OpenAI, Meta, Midjourney ve Google gibi şirketlere karşı onlarca dava açan yazar, sanatçı ve yayıncılar için önemli bir darbe niteliğinde. Yargıç Alsup'un bu kararı, diğer yargıçlar tarafından takip edilmese bile, teknoloji şirketleri lehine bir emsal oluşturma potansiyeli taşıyor.
Adil Kullanım Doktrini ve Yapay Zeka
Davacılar genellikle "adil kullanım" doktrininin yorumlanmasına dayanıyor. Bu doktrin, telif hakkı yasasının 1976'dan bu yana güncellenmemiş, karmaşık bir istisnasıdır. Adil kullanım kararları, eserin ne amaçla kullanıldığı (parodi veya eğitim gibi), ticari kazanç için çoğaltılıp çoğaltılmadığı ve türev eserin orijinalinden ne kadar dönüştürücü olduğu gibi faktörleri dikkate alır.
Anthropic davasında (Bartz v. Anthropic), davacı yazarlar, Anthropic'in eserlerini nasıl elde edip depoladığını da sorguladı. Davaya göre Anthropic, "dünyadaki tüm kitaplardan" oluşan bir "merkezi kütüphane" oluşturmayı hedefliyordu. Ancak bu telif hakkıyla korunan kitapların milyonlarcası, yasa dışı olduğu açıkça bilinen korsan sitelerden ücretsiz olarak indirilmişti.
Korsan Kopyaların Akıbeti Yargılanacak
Yargıç, Anthropic'in bu materyalleri eğitim amaçlı kullanmasının adil kullanım olduğuna hükmetse de, "merkezi kütüphane"nin doğası hakkında ayrı bir duruşma yapılacak. Yargıç Alsup kararında (karar metni), "Anthropic'in merkezi kütüphanesini oluşturmak için kullanılan korsan kopyalar ve bunlardan kaynaklanan zararlar hakkında bir dava açılacak" ifadelerini kullandı. Ayrıca, "Anthropic'in daha sonra internetten çaldığı bir kitabın kopyasını satın alması, onu hırsızlık sorumluluğundan kurtarmaz ancak yasal tazminatın kapsamını etkileyebilir" diye ekledi.
