Yapay Zekâ Liderlerinden Sektöre Çağrı: AI'nın Düşünce Süreçleri İzlenmeli
Yapay Zekâ Modellerinin 'Düşünce Zincirleri' Üzerine Yeni Güvenlik Tartışması
Yapay zekâ araştırmalarında dünya lideri olan OpenAI, Google DeepMind, Anthropic ve birçok şirket ile sivil toplum kuruluşu, yapay zekâ modellerinin düşünce süreçlerinin izlenmesi için daha derin araştırmalar yapılması çağrısında bulundu. Bu çağrı, 15 Temmuz 2025’te yayımlanan bir pozisyon belgesiyle duyuruldu.
CoT (Chain-of-Thought) İzlemenin Önemi
OpenAI’nin O3 modeli ve DeepSeek’in R1 modeli gibi ileri düzey yapay zekâlar, tıpkı insanların zor bir matematik problemini adım adım çözmeleri gibi, problemleri parçalara ayırarak çözüm üretiyor. Bu süreçler Chain-of-Thought (CoT) veya düşünce zinciri olarak adlandırılıyor ve yapay zekâya dışarıdan bir not defteri gibi bakmamıza olanak tanıyor.
- CoT izlemesi, yapay zekânın hangi adımlarla sonuca ulaştığını görmemizi sağlıyor.
- Bu şeffaflık, özellikle yapay zekâ ajanlarının güvenliğinin sağlanmasında kritik bir rol oynayabilir.
Şeffaflık ve Güvenlik: Araştırmacıların Uyarıları
Pozisyon belgesinde, "CoT izlemesi, frontier yapay zekâlar için güvenlik önlemlerine değerli bir katkı sunuyor ve AI ajanlarının nasıl kararlar aldığını görmemizi sağlıyor. Ancak bu şeffaflığın süreceğine dair bir garanti yok." ifadelerine yer verildi. Araştırmacılar, CoT şeffaflığının korunması ve geliştirilmesi için sektöre ortak çalışma çağrısı yaptı.
Belgede ayrıca, CoT’ların "izlenebilirliğini" artıran veya azaltan faktörlerin araştırılması gerektiği vurgulandı. Çünkü CoT mekanizması, müdahalelerle kolayca kırılabilir ve güvenilirliği azalabilir.
Sektörden Güçlü İsimler Bir Arada
Pozisyon belgesinin imzacıları arasında OpenAI Araştırma Direktörü Mark Chen, Safe Superintelligence CEO’su Ilya Sutskever, Nobel ödüllü Geoffrey Hinton, Google DeepMind kurucusu Shane Legg, xAI güvenlik danışmanı Dan Hendrycks ve Thinking Machines kurucu ortağı John Schulman gibi isimler var. Ayrıca İngiltere AI Güvenlik Enstitüsü, METR, Apollo Research ve UC Berkeley’den uzmanlar da belgeye destek verdi.
Rekabet ve Araştırma Yarışı
Yapay zekâ alanındaki şeffaflık talebi, şirketlerin rekabetiyle de birleşiyor. Özellikle Meta'nın OpenAI ve DeepMind’dan önemli araştırmacıları transfer etmesi, bu alanda uzmanların ne kadar değerli olduğunu gösteriyor. Son dönemde, Google DeepMind, xAI ve Anthropic gibi şirketler de kendi CoT tabanlı modellerini piyasaya sürdü.
Yapay Zekânın İşleyişi Nasıl Anlaşılır?
Her ne kadar yapay zekâ modelleri son bir yılda ciddi performans artışları gösterse de, bu modellerin nasıl düşündüğüne dair bilgiler hâlâ sınırlı. Anthropic CEO’su Dario Amodei, yapay zekâ "kara kutusunu" 2027’ye kadar çözmek için ciddi yatırımlar yapacaklarını açıkladı (kaynak).
- Anthropic’in erken araştırmalarına göre, CoT izleme her zaman modelin gerçek karar yolunu tam olarak yansıtmayabilir (kaynak).
- Öte yandan, OpenAI araştırmacıları CoT izlemenin ileride güvenlik ve hizalanma takibi için ana araç olabileceğini savunuyor.
Geleceğe Bakış: Daha Fazla Araştırma ve Fon
Araştırmacılar, CoT izleme konusunun henüz çok yeni bir alan olduğunu ve daha fazla ilgi ile fonun buraya yönelmesi gerektiğini belirtiyor. Büyük şirketler bu alanda çalışıyor olsa da, sektörün bütünüyle harekete geçmesi bekleniyor.
