Yapay Zekâ İmparatorluğu: OpenAI, AGI ve İnancın Bedeli
Yapay Zekâ İmparatorluğu: OpenAI, AGI ve İnancın Bedeli
Her imparatorluğun merkezinde, sistemi ileriye taşıyan ve genişlemeyi meşrulaştıran bir inanç sistemi vardır. Bugünün hızla büyüyen yapay zekâ (YZ) imparatorluğunda bu ideoloji, insanlığı "yararlandıracak" Yapay Genel Zekâ (AGI) vizyonudur. Bu vizyonun en büyük savunucusu ise OpenAI olarak öne çıkıyor.
AGI İnancı ve OpenAI'nın Gücü
Gazeteci ve yazar Karen Hao, "Empire of AI" adlı kitabında YZ sektörünü ve özellikle OpenAI'yı bir imparatorluğa benzetiyor. Hao'ya göre, OpenAI'nin sahip olduğu ekonomik ve siyasi güç, birçok ülkeyi geride bırakmış durumda:
- OpenAI, "Dünyanın jeopolitiğini yeniden şekillendiriyor, hayatlarımızı dönüştürüyor."
- AGI'yi, insanları çoğu ekonomik değere sahip işlerde geride bırakacak kadar otonom sistemler olarak tanımlıyorlar.
- Bu sistemler sayesinde insanlığa refah, ekonomik büyüme ve yeni bilimsel keşifler vaat ediliyor.
Hız Yarışı ve Bedelleri
OpenAI ve sektörün diğer devleri, "kazanan her şeyi alır" mantığıyla hareket ederek hız, verimlilik ve güvenlikten daha önemli hale geldi. Hao'ya göre:
- "Mevcut algoritmalara daha fazla veri ve süper bilgisayar gücü pompalamak" kısa yoldan büyümeyi sağladı.
- Akademik özgürlük ve gerçek bilimsel keşifler, şirketlerin ticari ajandasına kurban edildi.
Bu yarışın finansal maliyeti ise astronomik boyutlara ulaştı:
- OpenAI'nin 2029'a kadar 115 milyar dolar harcama bekleniyor.
- Meta, bu yıl YZ altyapısına 72 milyar dolar harcamayı planlıyor.
- Google'ın 2025 için sermaye harcaması 85 milyar dolara ulaşacak.
Vaatler ve Gerçekler
Sektörün "insanlığa fayda" vaatleri pratikte pek karşılık bulmazken, zararlar giderek artıyor:
- İş kayıpları, servet dağılımındaki eşitsizlik ve YZ sohbet robotlarının ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri (örnek).
- Düşük ücretlerle çalışan, içerik denetimi yapan ve zararlı içeriklere maruz kalan işçiler (ör. Kenya, Venezuela).
Hao, YZ'nin ilerlemesinin mevcut zararlara karşı sunulmasının yanlış bir karşıtlık olduğunu vurguluyor. Gerçekten faydalı YZ örnekleri de mevcut: Google DeepMind AlphaFold gibi, protein yapılarını tahmin ederek ilaç keşfi ve hastalık araştırmalarında devrim yaratıyor. Hao'ya göre, "Bunlar gerçekten ihtiyaç duyduğumuz YZ sistemleri. AlphaFold insanlarda ruhsal krize yol açmıyor, çevresel zarar vermiyor."
Çin ile Rekabet ve Sektörün Evrimi
YZ yarışında Çin'i geçmek için acele edilmesinin de beklenen liberal etkiyi yaratmadığına dikkat çekiliyor:
- "Silicon Valley'nin dünyaya liberal bir etki yaratmak yerine, aslında tam tersi sonuçlar doğurdu."
Bu sırada, OpenAI gibi şirketlerin karma yapısı (yarı kar amacı güden, yarı kar amacı gütmeyen) fayda ölçüsünü daha da karmaşık hale getiriyor. Son olarak, Microsoft ile yapılan yeni anlaşma ve halka arz planları, bu karmaşayı artırıyor.
İnanç Sistemi ve Gerçeklikten Kopuş
Hao, OpenAI gibi kuruluşların "insanlığa fayda" misyonunu öylesine merkezine aldığını, bunun zamanla gerçek zararlara gözlerini kapatmaya yol açtığını belirtiyor. "Ne kadar kanıt birikirse biriksin, inanç sistemi tüm bunları örtbas ediyor. Bu da tehlikeli ve karanlık bir durum."
Görsel: Kim Jae-Hwan/SOPA Images/LightRocket / Getty Images
Sonuç
Yapay zekâ endüstrisinin hızı, büyüklüğü ve etkisi hiç olmadığı kadar tartışılırken, sektörün kendisine biçtiği "insanlığa fayda" iddiası, hem etik hem pratik açıdan sorgulanmaya devam ediyor. Sektörün kısa vadeli hız ve büyüme motivasyonu; kaynak, enerji ve insan emeği üzerindeki maliyetleri artırırken, gerçek faydanın nasıl ölçüleceği ise büyük bir soru işareti olarak ortada duruyor.
