Yapay Zeka ile Ünlülerin Deepfake'lenmesi: Etik Sınır Nerede Başlıyor?
Yapay Zeka ile Ölü Ünlülerin Deepfake'lenmesi Tartışması
Yapay zeka ve deepfake teknolojilerinin gelişimiyle birlikte, ölen ünlülerin dijital ortamda tekrar canlandırılması ciddi etik tartışmaları beraberinde getiriyor. Bu tartışmanın merkezinde yakın zamanda Robin Williams'ın kızı Zelda Williams'ın yaptığı duygusal çağrı yer alıyor.
Zelda Williams'tan Net Mesaj: "Babamın AI Videolarını Göndermeyin"
Robin Williams'ın kızı Zelda Williams, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:
"Lütfen bana babamın AI videolarını göndermeyi bırakın. Bunu görmek isteyeceğime inanmayı bırakın. İstemiyorum ve anlamayacağım. Biraz vicdanınız varsa, bu saçmalığı hem bana hem de ona yapmayın. Bu aptalca, zaman ve enerji kaybı ve inanın bana, babamın isteyeceği şey bu değil."
OpenAI Sora 2 ve Deepfake Dalgası
Zelda Williams'ın bu açıklamasının zamanlaması dikkat çekici: OpenAI'ın Sora 2 video modeli ve sosyal uygulamasının duyurulmasından hemen sonra geldi. Sora, kullanıcıların kendilerinin, arkadaşlarının (izinle) ve hatta ölmüş insanların gerçekçi deepfake videolarını oluşturmasına olanak tanıyor.
Sora, yaşayan kişilerin izinsiz videolarını oluşturmayı kısıtlarken, bu sınırlar ölenler için geçerli değil. Platformda Martin Luther King, Jr., Franklin D. Roosevelt, Richard Nixon, Bob Ross, John Lennon, Alex Trebek ve Robin Williams gibi tarihi figürlerin ve ünlülerin deepfake videoları hızla yayıldı.
Hukuki ve Etik Sınırlar
ABD hukukunda ölmüş bir kişiye iftira atmak (libel) suç sayılmıyor (kaynak). Bu nedenle OpenAI gibi şirketler, ölen kişilerin dijital taklitlerinden ötürü genellikle hukuki sorumluluk taşımıyor. Ancak etik açıdan, bu tür içerikler hem aileleri hem de toplum vicdanını rahatsız ediyor.
OpenAI'ın "cameo" özelliği, yaşayan kişiler için nasıl gösterilecekleriyle ilgili talimatlar belirlemelerine izin veriyor. Ancak ölüler için böyle bir koruma yok. Hangi ölü ünlülerin videolarının oluşturulabileceği ise belirsiz: Örneğin, Sora 2 Jimmy Carter veya Michael Jackson'ın görüntüsünü üretmezken, Robin Williams için video üretebiliyor.
Yapay Zekada Sınır Nerede?
Zelda Williams, "Gerçek insanların miraslarının, sadece benziyor diye başkalarının TikTok'ta kukla gibi kullanmasına indirgendiğini görmek sinir bozucu" diyor. Hak sahipleri ve aileler, bu konuda şirketlerden daha fazla hassasiyet bekliyor.
OpenAI, telif hakkı ve etik konularda zaman zaman hızlı ve gevşek bir yaklaşım sergilemekle eleştiriliyor. Motion Picture Association gibi kurumlar, yasal hakların korunması için OpenAI'ya çağrıda bulunuyor. Şirketin CEO'su Sam Altman, başlangıçta içerik üretiminde "opt-out" yaklaşımını savunsa da, gelen tepkiler sonrası daha sıkı kontroller getireceklerini açıkladı.
İşletmeler ve Toplum İçin Ne Anlama Geliyor?
- Deepfake teknolojileri, marka ve kişi haklarını korumak zorunda olan işletmeler için önemli bir tehdit olabilir.
- Etik standartların belirlenmesi, şirketlerin itibarını ve müşteri güvenini doğrudan etkileyebilir.
- Yasal boşluklar, ileride hem bireyler hem de şirketler için daha karmaşık sorunlara yol açabilir.
Sonuç olarak, yapay zeka ile geçmişteki ünlülerin veya karakterlerin dijital olarak "yeniden canlandırılması" cazip görünse de, etik ve duygusal boyutları göz ardı edilmemeli. Özellikle aile bireylerinin hassasiyetlerine ve kamu vicdanına saygılı olunması, teknolojinin sağlıklı gelişimi için kritik önem taşıyor.
