Haberler

California'nın Yeni Yapay Zeka Güvenlik Yasası: Yenilik ve Düzenleme Bir Arada Mümkün mü?

Cansın Cengiz

01 Eki 2025 — 3 min read

California'nın Yeni Yapay Zeka Güvenlik Yasası: Yenilik ve Düzenleme Bir Arada Mümkün mü?

ABD California Eyaleti, bu hafta Vali Gavin Newsom tarafından imzalanan SB 53 adlı yeni Yapay Zeka (YZ) güvenlik ve şeffaflık yasasıyla, teknoloji düzenlemesi ve yeniliğin bir arada mümkün olabileceğini gösteriyor. Gençler tarafından yönetilen savunuculuk grubu Encode AI'ın Kamu Politikası Başkan Yardımcısı Adam Billen, "Politikacılar, yeniliği korurken aynı zamanda ürünlerin güvenliğini sağlayacak yasalar çıkarabileceğimizi biliyor," diyerek yasanın önemini vurguluyor.

SB 53 Neler Getiriyor?

SB 53, ABD'de bir ilk olarak büyük YZ laboratuvarlarının güvenlik ve şeffaflık protokollerini açıkça beyan etmesini zorunlu kılıyor. Şirketlerin; modellerinin kritik altyapılara siber saldırı veya biyolojik silah geliştirme gibi felaket risklerine karşı nasıl korunduğuna dair önlemlerini paylaşması ve bu protokollere uyması gerekiyor. Uyumun denetimi ise Acil Servisler Ofisi tarafından yürütülecek.

Şirketler halihazırda güvenlik testleri ve model kartı yayınlama gibi uygulamaları yürütüyor.
Ancak rekabet baskısı veya finansal nedenlerle bazı şirketlerin güvenlik standartlarını gevşetebildiği biliniyor.
Örneğin, OpenAI, rakip bir laboratuvar yüksek riskli bir sistem yayınlarsa kendi güvenlik gereksinimlerini "ayarlayabileceğini" kamuoyuna açıkladı.

Billen'a göre, SB 53 gibi yasalar, şirketlerin mevcut güvenlik taahhütlerini yasal zemine oturtarak, rekabet veya piyasa baskısıyla bu önlemlerden taviz verilmesini engelliyor.

Teknoloji Sektöründen ve Siyasetten Tepkiler

SB 53 önceki yasa tasarılarına göre daha az kamuoyu tepkisiyle karşılaşsa da, Silikon Vadisi ve büyük YZ şirketlerinin çoğu, düzenlemenin inovasyonu yavaşlatacağı ve ABD'nin Çin karşısındaki yarışta geride kalmasına yol açacağı görüşünde birleşiyor. Bu nedenle Meta, Andreessen Horowitz ve OpenAI gibi kuruluşlar, eyalet yasalarını engellemek için siyasi kampanyalara büyük yatırımlar yapıyor.

Bu yılın başında federal düzeyde beş yıl boyunca eyaletlerin YZ düzenlemesini yasaklayacak bir "moratoryum" önerisi gündeme geldi. Encode AI ve 200'den fazla kuruluşun oluşturduğu koalisyonun baskısıyla bu teklif geri çekildi. Ancak, Senatör Ted Cruz tarafından yakın zamanda sunulan SANDBOX Yasası, şirketlere geçici olarak federal düzenlemelerden muafiyet getirme fırsatı sunarak benzer bir amaca hizmet edebilir.

Federal ve Eyalet Yasaları Arasındaki Denge

Billen, federal düzeyde hazırlanacak dar kapsamlı bir YZ yasasının, eyaletlerin kendi ihtiyaçlarına göre düzenleme yapmasını engelleyebileceği uyarısında bulunuyor. "SB 53, tüm riskler için geçerli tek yasa olamaz. Her eyaletin kendi çözüm yollarını üretmesi önemli," diyor.

Çin ile YZ teknolojisinde rekabet konusu ise ABD'de başka bir odak noktası. ABD Kongresi'nde gündeme gelen Chip Security Act ve mevcut CHIPS and Science Act gibi yasalar, gelişmiş YZ çiplerinin Çin'e ihracatını sınırlamayı ve ülke içi üretimi artırmayı hedefliyor. Ancak OpenAI ve Nvidia gibi şirketler, bu tür kısıtlamaların etkinliği ve rekabet avantajı konusunda çekincelerini dile getiriyor.

Demokrasinin Dinamizmi ve Gelecek Perspektifi

Billen, SB 53'ün sektör ve politika yapıcıların ortak çalışmasıyla ortaya çıktığını ve "demokrasinin işleyişinin bir örneği" olduğunu belirtiyor. "Bu süreç karmaşık ve bazen çetrefilli olsa da, ülkemizin ve ekonomik sistemimizin temelinde bu yaklaşım var. SB 53, bunun hâlâ mümkün olduğunu gösteren güçlü bir kanıt," diyor.

Sonuç: Türkiye'deki İşletmeler için Ne Anlama Geliyor?

ABD'nin YZ düzenlemelerindeki gelişmeler, küresel teknoloji trendlerini ve standartlarını doğrudan etkiliyor. Şeffaflık, güvenlik ve inovasyon dengesinin sağlanması, yalnızca ABD için değil; Türkiye'deki teknoloji girişimleri, YZ tabanlı ürünler geliştiren şirketler ve yatırımcılar için de yol gösterici olabilir.