Haberler

AI Veri Merkezi Maliyeti 200 Milyar Dolara mı Gidiyor?

Cansın Cengiz

27 Nis 2025 — 3 min read

Yapay zeka (AI) teknolojileri hayatımızın her alanına hızla entegre olurken, bu devrimin arkasındaki devasa altyapı ihtiyacı da katlanarak artıyor. AI modellerini eğitmek ve çalıştırmak için kurulan veri merkezleri, yakın gelecekte milyonlarca çip içerebilir, yüzlerce milyar dolara mal olabilir ve büyük bir şehrin elektrik şebekesine eşdeğer güce ihtiyaç duyabilir.

Yükselen AI Altyapı Maliyetleri

Georgetown, Epoch AI ve Rand araştırmacılarının yeni bir çalışmasına göre, AI veri merkezlerinin hesaplama performansı yıllık olarak iki katından fazla artarken, güç gereksinimleri ve sermaye harcamaları da benzer bir hızla yükseliyor. 2019'dan bu yana 500'den fazla AI veri merkezi projesini inceleyen çalışma, bu alandaki baş döndürücü büyüme trendini ortaya koyuyor.

Örneğin, xAI'nin yaklaşık 7 milyar dolarlık Colossus gibi veri merkezlerinin donanım maliyetleri 2019 ile 2025 arasında her yıl 1.9 kat artarken, güç ihtiyaçları aynı dönemde yıllık 2 katına çıktı. Colossus'un tahmini 300 megawatt güç çektiği düşünülüyor – bu, yaklaşık 250.000 hanenin elektrik tüketimine eşdeğer.

Çalışmanın projeksiyonlarına göre, 2030 yılına kadar lider bir AI veri merkezi 2 milyon AI çipine sahip olabilir, maliyeti 200 milyar dolara ulaşabilir ve yaklaşık 9 nükleer reaktörün çıktısına denk gelen 9 GW güce ihtiyaç duyabilir.

Teknoloji Devleri Yarışta

Bu devasa altyapı ihtiyacını karşılamak için teknoloji devleri de kesenin ağzını açmış durumda. OpenAI, Softbank ve diğer ortaklarıyla birlikte ABD'de (ve potansiyel olarak başka yerlerde) bir AI veri merkezi ağı kurmak için 500 milyar dolara kadar fon toplamayı hedefliyor. Microsoft, Google ve AWS gibi diğer devler de yalnızca bu yıl veri merkezi ayak izlerini genişletmek için yüz milyonlarca dolar harcama taahhüdünde bulundu.

Enerji Verimliliği ve Artan Talep Dengesi

İyi haber şu ki, AI veri merkezleri son beş yılda çok daha enerji verimli hale geldi. Watt başına hesaplama performansı gibi kilit bir metrik, 2019'dan 2025'e kadar her yıl 1.34 kat arttı. Ancak bu iyileştirmeler, artan toplam güç ihtiyacını karşılamaya yetmiyor. AI modellerinin ölçeği ve karmaşıklığı arttıkça, genel enerji tüketimi de hızla yükseliyor.

Çevresel ve Ekonomik Endişeler

AI veri merkezlerinin hızla artan elektrik talebinin, mevcut enerji şebekeleri üzerinde büyük bir baskı oluşturacağı öngörülüyor. Wells Fargo'nun yakın tarihli bir analizine göre, veri merkezi enerji tüketiminin 2030 yılına kadar %20 artması bekleniyor. Bu durum, hava koşullarına bağlı olan yenilenebilir enerji kaynaklarını sınırlarına kadar zorlayabilir ve fosil yakıtlar gibi yenilenemeyen, çevreye zarar veren kaynaklara olan bağımlılığı artırabilir.

Elektrik tüketiminin yanı sıra, yüksek su tüketimi, değerli arazilerin kullanımı ve cömert teşvikler nedeniyle eyalet vergi gelirlerindeki potansiyel kayıplar da diğer endişe kaynakları arasında yer alıyor.

Bir İhtiyat Payı

Elbette, bu projeksiyonların gerçekleşmeyebileceğini veya zaman çizelgelerinin farklı olabileceğini unutmamak gerek. AWS ve Microsoft gibi bazı büyük oyuncuların son haftalarda veri merkezi projelerini yavaşlattığına dair işaretler var. Cowen'daki analistler, 2025'in başlarında veri merkezi pazarında bir "soğuma" olduğunu gözlemleyerek, sektörün sürdürülemez genişleme korkusunu dile getirdi.

Sonuç olarak, yapay zekanın geleceğini inşa etmek, muazzam kaynaklar gerektiren bir girişim. Artan maliyetler, devasa enerji ihtiyacı ve çevresel etkiler, önümüzdeki yıllarda dikkatli planlama, yenilikçi çözümler ve sürdürülebilir yaklaşımlar gerektiren önemli zorluklar olarak karşımıza çıkıyor.